Dziecko przed ekranem

W dzisiejszych czasach coraz częściej słyszymy o problemie spędzania przez dzieci zbyt dużej ilości godzin przed ekranami. Z jednej strony jest to spowodowane wszędobylską elektroniką – komputeryzacją, koniecznością szybszego przepływu informacji. Takie mamy czasy, że dzieci coraz częściej używają komputerów i tabletów nawet w szkole (niczym dorośli w pracy), ale rodzi to poważne zagrożenie dla…

W dzisiejszych czasach coraz częściej słyszymy o problemie spędzania przez dzieci zbyt dużej ilości godzin przed ekranami.

Z jednej strony jest to spowodowane wszędobylską elektroniką – komputeryzacją, koniecznością szybszego przepływu informacji. Takie mamy czasy, że dzieci coraz częściej używają komputerów i tabletów nawet w szkole (niczym dorośli w pracy), ale rodzi to poważne zagrożenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Nasze pokolenie miało już telewizory w domu. Co szczęśliwsi – także gry telewizyjne, czy pierwsze komputery, jednakże nie spędzaliśmy przed nimi tak dużo czasu jak obecni młodzi. Nadal wygrywało podwórko i boisko, może dlatego, że na ulubiony program telewizyjny czekało się tydzień, a na ulubiony film trzeba było iść do kolegi, który miał magnetowid i film na kasecie VHS. Nikt nie słyszał o powszechnym użyciu telefonii komórkowej, łączność z rodzicami utrzymywano przychodząc pod okno. Wracaliśmy do domów brudni, zmęczeni i szczęśliwi.

Dzisiejszy świat to media i jego narzędzia. Telewizja, youtube, portale społecznościowe, gry online, darmowe aplikacje. To także zabiegani i zapracowani rodzice, którzy chętniej niż kiedyś pozwalają dziecku, aby się „zajęło samo sobą”, co wielokrotnie oznacza smartfon, tablet, czy laptop w ręku.

To, co czyha na nasze dzieci w związku z częstym ślęczeniem przed ekranem, to nie tylko problemy ze wzrokiem, czy wady postawy, ale także kontakty w sieci z obcymi oraz szkodliwe użytkowanie urządzeń – spełniające kryteria uzależnienia. Nie mówimy tutaj wprost o uzależnieniu od urządzeń z ekranami, jako że na ten moment nie ma takiego oficjalnego określenia, ale warto się skupić na kontekście emocjonalnym i dotyczącym zachowania, tzn. jaką rolę ekrany odgrywają w życiu naszego dziecka. Co ważne, czas spędzany przed ekranem nie może być jedyną miarą problemu, dlatego poniżej prezentujemy listę pytań przydatnych do oceny poziomu ryzyka szkodliwego użytkowania urządzeń z ekranami przez nasze pociechy.

  • Czy Twoje dziecko przestało się interesować innymi formami aktywności niż siedzenie przed ekranem?
  • Czy ma ono problem z przerwaniem tej formy spędzania czasu?
  • Czy wydaje się ono myśleć o tym zajęciu bezustannie?
  • Czy siedzenie przed ekranem to jedyna aktywność, która wprawia Twoje dziecko w dobry nastrój, a konieczność jej przerwania powoduje u niego spadek nastroju lub wybuch złości?
  • Czy spędza ono przed ekranem coraz więcej czasu?
  • Czy kombinuje, oszukuje aby spędzić czas przed ekranem?
  • Czy ta forma spędzania czasu koliduje z życiem rodzinnym?
  • Czy powoduje problemy innych członków rodziny?

Już jedna pozytywna odpowiedź powinna wzmóc naszą czujność. W przypadku większej ilości odpowiedzi twierdzących, należy udać się po pomoc do psychologa.

Warto zachować też zdrowy dystans. Fascynacja grami komputerowymi nie musi oznaczać uzależnienia, upośledzenia funkcjonowania społecznego, czy znacznego pogorszenia wzroku. Dla przykładu, istnieje wiele gier, które świetnie wspomagają edukację i stymulują dziecięcy mózg. Ważne jest aby rodzice i opiekunowie mieli kontrolę nad czasem spędzanym przed ekranem i pomagali wykształcić zdrowe nawyki. Pamiętajmy także, że kluczowym jest tu czas jaki poświęcimy dziecku i wspólnym aktywnościom. Być może to wystarczy aby odciągnąć naszą pociechę od telewizora czy ekranu komputera.

 

Źródło: How to tell if your child has a problem with screens. A. Kamenetz, www.psychologytoday.com, 2018.